Prawie dwa tysiące dzieci umiera każdego roku z powodu problemów zdrowotnych związanych z zanieczyszczeniem powietrza, które jest obecnie drugim największym czynnikiem ryzyka przedwczesnej śmierci na świecie – wynika z środowego raportu.
Narażenie na zanieczyszczenie powietrza, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz przyczyniło się do śmierci 8,1 miliona osób – około 12 procent wszystkich ofiar śmiertelnych – w 2021 roku – czytamy w raporcie amerykańskiego Instytutu Efektów Zdrowotnych.
Oznacza to, że zgony związane z jakością powietrza wyprzedziły palenie tytoniu i złą dietę, stając się drugim wiodącym czynnikiem ryzyka przedwczesnej śmierci, ustępując miejsca jedynie wysokiemu ciśnieniu krwi.
Małe dzieci są szczególnie narażone na zanieczyszczenie powietrza, a przy powstaniu corocznego raportu – publikowanego regularnie od 2017 roku – pt. „Stan Globalnego Powietrza (State of Global Air)” instytut współpracował z Funduszem Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (UNICEF).
Jak wynika z raportu, zanieczyszczenie powietrza przyczyniło się do śmierci ponad 700 tys. dzieci w wieku poniżej pięciu lat. Dzieci w biedniejszych krajach cierpią z powodu najgorszych skutków, a wskaźnik zgonów związanych z jakością powietrza u dzieci poniżej piątego roku życia jest sto razy wyższy w większości Afryki niż w krajach o wysokich dochodach.
„Zdecydowanie zbyt duża część obciążenia [ponoszą] przez małe dzieci, starsze populacje oraz kraje o niskich i średnich dochodach” – powiedziała Pallavi Pant, szefowa ds. zdrowia globalnego w HEI.
Ponad 500 tys. z tych zgonów przypisano gotowaniu w pomieszczeniach przy użyciu tzw. „brudnych paliw”, takich jak węgiel, drewno i obornik, głównie w Afryce oraz Azji. „Są to problemy, o których wiemy, że możemy je rozwiązać” – dodała.
Głęboki wpływ na następne pokolenie
Jak wynika z raportu, prawie każda osoba na świecie codziennie oddycha niezdrowym poziomem zanieczyszczenia powietrza. Ponad 90 procent zgonów było związanych z drobnymi zanieczyszczeniami powietrza zwanymi PM2,5, które mierzą 2,5 mikrometra lub mniej.
Na podstawie już wcześniej przeprowadzonych badań wdychanie PM2,5 zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuc, choroby serca, udar mózgu, cukrzycę oraz szereg innych problemów zdrowotnych.
Raport miał na celu powiązanie wskaźników takich chorób z poziomami zanieczyszczenia powietrza. Jednak pomimo „dość surowych” danych, raport może nadal nie doceniać wpływu zanieczyszczenia powietrza – podkreśliła Pant.
Nie wzięto pod uwagę, w jaki sposób zanieczyszczenie powietrza może wpływać na zdrowie mózgu, choroby neurodegeneracyjne bądź jaki wpływ może mieć stosowanie paliw stałych do ogrzewania – wyjaśniła.
W raporcie zauważono ponadto, że zanieczyszczenie ozonem – które ma się pogorszyć w miarę ocieplania się świata z powodu zmian klimatycznych spowodowanych przez człowieka – było powiązane w 2021 roku z prawie 500 tys. zgonami.
Kitty van der Heijden, zastępca dyrektora wykonawczego UNICEF, zauważyła: „Nasza bezczynność ma głęboki wpływ na następne pokolenie, wpływając na zdrowie i dobre samopoczucie przez całe życie. Globalna potrzeba jest niezaprzeczalna. Konieczne jest, aby rządy i przedsiębiorstwa wzięły pod uwagę te szacunki i lokalnie dostępne dane i wykorzystały je do informowania o znaczących, skoncentrowanych na dzieciach działaniach mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza i ochronę zdrowia dzieci „.
Według HEI skutki kryzysu klimatycznego również zaostrzają jakość powietrza. W raporcie stwierdzono, że „w miarę jak susze stają się coraz bardziej dotkliwe i długotrwałe, a ziemie stają się coraz bardziej suche, pożary niszczą niegdyś kwitnące lasy, a burze piaskowe wpływają na rozległe równiny, wypełniając powietrze cząsteczkami, które utrzymują się przez długi czas”.
Istnieją „bardzo podobne rozwiązania” zarówno dla zmian klimatycznych, jak i zanieczyszczenia powietrza – w szczególności ograniczenie emisji gazów cieplarnianych – dodała Pant.
„Można również zrobić więcej w kwestii korzystania z brudnych paliw stałych do gotowania w pomieszczeniach” – stwierdziła Pant, wskazując na fakt, iż Chiny poczyniły znaczne postępy w tej dziedzinie.
Ponad dwa miliardy ludzi gotuje na podstawowych kuchenkach bądź na otwartym ogniu w pomieszczeniach, wdychając szkodliwy dym. Częściowo dzięki dostępowi do czystszych pieców kuchennych, odsetek małych dzieci umierających z powodu problemów związanych z zanieczyszczeniem powietrza spadł o ponad 50 procent od 2000 roku – czytamy w raporcie.
Międzynarodowa Agencja Energetyczna szacuje, że do rozwiązania tego problemu w samej Afryce Subsaharyjskiej potrzeba około 4 miliardów dolarów rocznie do 2030 roku. W zeszłym miesiącu agencja zorganizowała globalny szczyt, na którym zebrano 2,2 mld USD na projekty mające pomóc ludziom na całym kontynencie w przejściu na czystsze metody.
W opublikowanym w środę raporcie wykorzystano dane obejmujące ponad dwustu krajów i terytoriów z badania Global Burden of Disease przeprowadzonego przez amerykański Institute For Health Metrics and Evaluation.
„Każdego dnia prawie 2 tys. dzieci poniżej piątego roku życia umiera z powodu skutków zdrowotnych związanych z zanieczyszczeniem powietrza” – powiedziała w oświadczeniu Kitty van der Heijden z UNICEF. „Nasza bezczynność ma głęboki wpływ na następne pokolenie” – dodała.
Źródło: AFP/The Guardian
PRZYRODA , POGODA, KLIMAT 