Fala upałów Cerber: dlaczego w Europie jest tak gorąco i do kiedy potrwa?

Meteorolodzy ostrzegają, że bardzo wysokie temperatury mogą spowodować wzrost zagrożenia pożarowego @AFP

Europa w ten weekend stanęła w obliczu rekordowo wysokich temperatur spowodowanych wyżem o imieniu Cerber. Co się dzieje i jak długo potrwa?

Południowa i wschodnia Europa przygotowują się na rekordowe temperatury w związku z nadciągającą falą upałów. W nadchodzących dniach w niektórych regionach Włoch słupki rtęci mają szansę sięgać nawet 48°C, co budzi obawy o wzrost liczby zgonów związanych z upałami. We wtorek (11 lipca) pracownik drogowy zasłabł i zmarł w pobliżu Mediolanu, kiedy temperatura osiągnęła 40°C.

Chorwacja, Francja, Grecja, Hiszpania i Turcja również mogą być narażone na temperatury rzędu 40°C. Jest to częściowo spowodowane układem pogodowym Cerber, który przemieszcza się przez kontynent znad Sahary.

Dlaczego jest tak gorąco?

Ekstremalne upały nawiedziły w tym roku nie tylko Europę, ale wiele różnych zakątków na świecie, co może być spowodowane rozwijającą się anomalią El Niño, ale prawdopodobnie również w powodu zmian klimatycznych.

Ostatnie wysokie temperatury zostały zaostrzone przez antycyklon o imieniu „Cerber”. Ten obszar wysokiego ciśnienia powstał na Saharze, a następnie przemieszczał w kierunku Afryki Północnej i Morza Śródziemnego.

Fala upałów została nazwana przez Włoskie Towarzystwo Meteorologiczne na cześć trójgłowego psa o ognistych oczach, który strzeże bram podziemi w mitologii greckiej.

Jak wysokie temperatury zostaną odnotowane w Europie?

Według Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) na włoskich wyspach Sardynia i Sycylia słupki rtęci mogą w najbliższych dniach osiągnąć temperaturę ok. 48°C, potencjalnie zbliżając się do „najgorętszych temperatur, jakie kiedykolwiek zostały odnotowane w Europie”.

Najwyższą temperaturę w Europie zmierzono w sierpniu 2021 r., kiedy na Sycylii odnotowano 48,8°C.

Rzym, Bolonia i Florencja należą do 16 miast we Włoszech, gdzie ogłoszono na ten weekend najwyższy czerwony alert pogodowy. Centrum meteorologiczne ostrzegło w piątek Włochów, aby przygotowali się na „najbardziej intensywną falę upałów tego lata, a także jedną z najbardziej intensywnych w historii”.

Termometr może osiągnąć w Rzymie do poniedziałku 40 stopni Celsjusza i nawet 43 st. C we wtorek, bijąc rekord 40,5 st. C ustanowiony w sierpniu 2007 roku.

W Grecji również panuje upał. „W niektórych częściach kraju w sobotę temperatura może sięgnąć nawet 44 stopni Celsjusza” – poinformowała krajowa służba meteorologiczna EMY. W mieście Teb w piątek odnotowano 44,2 st. C.

Akropol, największa atrakcja turystyczna Aten, został w sobotę zamknięty – drugi dzień z rzędu – w najgorętszych godzinach, przy prognozowanej temperaturze 41 stopni Celsjusza, podobnie jak kilka parków w stolicy.

Dostęp do wpisanego na listę UNESCO stanowiska archeologicznego sięgającego czasów starożytnych nie będzie możliwy od południa do wczesnego wieczora „w celu ochrony pracowników i odwiedzających” – podało ministerstwo kultury.

Agencja BBC News zauważa, że kompleks znajduje się na skalistym wzgórzu z niewielką ilością cienia, a temperatury są tam zwykle wyższe niż w okolicznych obszarach. Kilka innych miejsc turystycznych wokół Świętej Skały, na której stoi Akropol, mimo upału pozostaje jednak otwartych.

W ostatnich dniach pracownicy oraz wolontariusze Greckiego Czerwonego Krzyża zostali rozmieszczeni w terenie, rozdając butelki z wodą oraz pomóc odczuwającym mdłości czy zawroty głowy w upale.

Służby zakazały wstępu do rezerwatów przyrody i lasów, aby zmniejszyć ryzyko pożarów, tymczasem gminy otworzyły klimatyzowane obszary w budynkach użyteczności publicznej, aby ludzie mogli schronić się przed upałem.

Temperatury na Cyprze również mogą wzrosnąć do 42°C, a w Czarnogórze do 41°C, z kolei w Serbii i Rumunii w poniedziałek ma być 39°C. W Chorwacji prognozuje się maksymalnie 38°C; w czwartek i piątek strażacy walczyli z pożarem lasu w pobliżu nadmorskiego miasta Szybenik.

Do kiedy potrwa fala upałów?

Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) poinformowała, że ekstremalna fala upałów utrzyma się w Basenie Morza Śródziemnego nawet przez dwa tygodnie. Nie będzie to jednak koniec problemów pogodowych w Europie.

Wg WMO kontynent odnotował w tym miesiącu najgorętszy tydzień w historii po najcieplejszym czerwcu w historii.

Agencja ONZ ostrzegła, że istnieje 90-procentowe prawdopodobieństwo, że El Niño utrzyma się do końca roku z umiarkowaną lub wyższą siłą.

To globalne zjawisko pogodowe ma miejsce, gdy wody Oceanu Spokojnego stają się znacznie cieplejsze niż zwykle. El Niño może spowodować, że świat ustanowi nowy rekord średniej temperatury, a fale upałów i burze staną się silniejsze.

Niedawny raport Greenpeace na temat wpływu zmian klimatycznych na pogodę w Hiszpanii podkreślił pilną potrzebę ograniczenia emisji gazów cieplarnianych ocieplających planetę. Wzmocnienie odnawialnych źródeł energii i zmniejszenie naszej zależności od paliw kopalnych ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia tego celu.

Jak zachować bezpieczeństwo podczas rekordowej fali upałów?

Wg niedawno opublikowanych badań, fale upałów, które miały miejsce zeszłego lata na całym kontynencie, spowodowały śmierć ponad 61 tys. ludzi. Najbardziej ucierpiały osoby starsze, kobiety, dzieci oraz mieszkańcy krajów śródziemnomorskich.

Ponieważ tegoroczne lato również zaczyna bić rekordy ciepła, zaleca się, aby ludzie pozostawali nawodnieni i unikali kofeiny i alkoholu. Należy również unikać intensywnej aktywności w ciągu dnia.

Ponadto, warto być czujnym na oznaki udaru cieplnego. Objawy obejmują: dezorientację spowodowaną brakiem przepływu krwi do mózgu; zaczerwienioną, suchą skórę; brak potu; a w najbardziej ekstremalnych przypadkach niewydolność narządów i drgawki.

Źródło: AFP/Associated Press