Burze. Jak zapewnić sobie i innym bezpieczeństwo przed piorunami?

Ten rok może przynieść więcej burz niż w latach poprzednich, zwłaszcza na zachodzie

Zgodnie z naszymi prognozami sprzed kilku miesięcy, sezon na burze w drugiej połowie maja ruszył na dobre i prawdopodobnie w tym roku – z powodu anomalii El Nino – burz będzie więcej niż latach ubiegłych, zwłaszcza w regionach zachodnich i południowych. Dlatego czas sprawdzić, jak

Pioruny to jedno z najbardziej niedocenianych zagrożeń pogodowych. Sprawia, że każda pojedyncza burza jest potencjalnym zabójcą, niezależnie od tego, czy burza wytwarza jedną czy tysiąc błyskawic.

Każdego roku w wyniku wyładowań atmosferycznych śmierć ponosi w naszym kraju kilka osób i ranią dziesiątki innych. Ulewne opady deszczu, gradobicia czy wichury przyciągają więcej uwagi, ale sam piorun może uderzyć również poza samą burzą.

Ponieważ piorun jest jedną z najbardziej kapryśnych i nieprzewidywalnych cech burzy, nikt nie może zagwarantować jednostce lub grupie absolutnej ochrony przed nim. Jednak znajomość i przestrzeganie sprawdzonych zasad bezpieczeństwa związanych z wyładowaniami atmosferycznymi może znacznie zmniejszyć ryzyko obrażeń lub śmierci. Pamiętaj, że to TY jesteś ostatecznie odpowiedzialny za swoje bezpieczeństwo i powinieneś podjąć odpowiednie działania, kiedy zagraża Ci piorun.

Gdzie się udać?

Najbezpieczniejszym miejscem podczas burzy jest duża, zamknięta konstrukcja z instalacją wodno-kanalizacyjną i elektryczną. Do takich miejsc można zaliczyć m.in. centra handlowe, szkoły, budynki biurowe czy prywatne domy.

Jeśli piorun uderzy w budynek, instalacje wod.-kan. i elektryczna będą przewodzić prąd skuteczniej niż ludzkie ciało. Jeśli budynki nie są dostępne, przyzwoitą alternatywą jest zamknięty metalowy pojazd, taki jak samochód, furgonetka czy autobus.

Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie rodzaje budynków i pojazdów podczas bijących piorunów są bezpieczne. Budynki, które NIE SĄ BEZPIECZNE (nawet jeśli są „uziemione”) mają odsłonięte otwory. Należą do nich m.in. domki plażowe, metalowe szopy, wiaty/pawilony piknikowe, wiaty samochodowe oraz ziemianki baseballowe. Niebezpieczne są również ganki.

Pojazdy typu kabriolet nie zapewniają bezpieczeństwa przed piorunami, nawet jeśli dach jest „podniesiony”. Inne pojazdy, w których lepiej NIE PRZEBYWAĆ podczas burz z piorunami, to te, które mają otwarte kabiny, takie jak meleksy, traktory czy sprzęt budowlany.

Co robić?

Po wejściu do solidnego budynku trzymaj się z dala od urządzeń elektrycznych i instalacji hydraulicznych. Dodatkowym środkiem bezpieczeństwa jest pozostanie w pomieszczeniu.

Jeśli znajdujesz się wewnątrz pojazdu, podnieś szyby i unikaj kontaktu z wszelkimi ścieżkami przewodzącymi prowadzącymi na zewnątrz pojazdu (np. radia, CB, stacyjki itp.).

Pioruny mogą przemieszczać się na duże odległości przez linie energetyczne, szczególnie na obszarach wiejskich. Zatem podczas burzy nie używaj urządzeń elektrycznych, W SZCZEGÓLNOŚCI telefonów przewodowych, chyba że jest to sytuacja awaryjna (telefony komórkowe są bezpieczne w użyciu, podobnie jak laptopy, które nie są podłączone do zasilania).

Ponadto nie bierz prysznica ani kąpieli, ponieważ zarówno woda, jak i metal są dobrymi przewodnikami elektryczności.

Plan bezpieczeństwa odgromowego

Plan bezpieczeństwa odgromowego powinien być integralną częścią procesu planowania każdej imprezy plenerowej, które zbliżają się wielkimi krokami. Nie czekaj na rozwój chmur burzowych, zanim zastanowisz się, co zrobić w przypadku zagrożenia piorunem! Skuteczny plan zaczyna się DŁUGO przed nim. Nie możesz kontrolować pogody, więc musisz ją obejść!

Szczegółowe prognozy pogody są dokładne tylko w najlepszym przypadku do siedmiu dni, ale imprezy plenerowe są często planowane z wielomiesięcznym wyprzedzeniem. Ze względu na to ograniczenie, każdy koordynator imprezy plenerowej powinien wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia wyładowań atmosferycznych, zwłaszcza jeśli wydarzenie zaplanowane jest na okres od późnej wiosny do wczesnej jesieni.

Kluczem do skutecznego planu działania w zakresie bezpieczeństwa odgromowego są odpowiedzi na następujące pytania:

1) Gdzie jest najbezpieczniejsze schronienie przed piorunami?

2) Jak daleko znajduję się ja (lub grupa, za którą jestem odpowiedzialny) od tej lokalizacji?

3) Jak długo zajmie mi (lub mojej grupie) dotarcie tam?

Znajomość odpowiedzi na te pytania PRZED wystąpieniem burzy znacznie zmniejszy ryzyko porażenia piorunem!

Kiedy grzmi, udaj się do środka!

Badania wykazały, że większość osób porażonych piorunem zostaje nim dotknięta nie w szczytowym momencie burzy, jak mogłoby się wydawać, ale przed i po jej zakończeniu. Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy z tego, jak daleko piorun może uderzyć od swojej macierzystej burzy. Były przypadki, w których piorun uderzał w odległości 20 kilometrów, a nawet dalej od najbliższego miejsca wystąpienia opadów.

W związku z tym, jeśli tylko usłyszysz grzmot, jest to OSTRZEŻENIE, że znajdujesz się w zasięgu uderzenia. Natychmiast poszukaj bezpiecznego schronienia. Pamiętaj o poniższych zasadach bezpieczeństwa: kiedy rozlegnie się grzmot, wejdź do domu i pozostań tam do 30 minut po ostatnim uderzeniu pioruna. Osoby niedosłyszące powinny pamiętać: „Zobaczyć błysk, uciekać do środka”. NIE czekaj, aż zacznie padać, zanim zaczniesz szukać schronienia i nie opuszczaj schronienia tylko dlatego, że deszcz się skończył.

Zachowując zdrowy rozsądek, możesz znacznie zwiększyć bezpieczeństwo swoje i osób znajdujących się w pobliżu. Przy pierwszym grzmocie udaj się do dużego budynku lub w pełni zamkniętego pojazdu i odczekaj 30 minut od ostatniego grzmotu, zanim wrócisz na zewnątrz.

Co robić, gdy burza zastanie cię podczas jazdy?

Jeśli zaskoczy Cię burza z piorunami i błyskawicami, zalecamy zamknięcie okien i pozostanie w samochodzie. Wynika to z faktu, że w zdecydowanej większości pojazdów z metalowym dachem i ramą, ta ostatnia będzie działać jak przewodząca klatka Faradaya, przepuszczając prąd wokół pasażerów wewnątrz i na ziemię.

Najbardziej zagrożone są kabriolety z miękkim dachem z tkaniny, które mogą się zapalić, jeśli uderzy w nie piorun.

Należy pamiętać, że prąd może przepływać przez inne części wielu nowoczesnych samochodów, w tym GPS i systemy radiowe. Samochody z metalowymi uchwytami wewnętrznymi, pedałami i kierownicami również mogą przenosić prąd. Uderzenie pioruna może uszkodzić samochód zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz.

Źródło: noaa.gov/Met Office/Przyroda, Pogoda, Klimat